Aerial Hareketler
Serbest Stil Hareketler
Flip Hareketleri
Slide Hareketleri
Grind Hareketleri

Kaykay hareketleri kaykay ile sporcunun kombine halde yaptığı bazı numaralardır. Bu hareketlerin zorluk derecesinin bir genelleme ölçütü yoktur. Kimi sporcular diğerlerine zor gelen hareketleri kolaylıkla yapabilirken; diğerlerine kolay gelen hareketlerde zorlanabilirler.

Kaykay hareketleri özellikle 1976 yılında basitçe zıplama hareketi olan ollienin keşfinden sonra hızla gelişmiş ve değişik numaralar ortaya çıkmıştır. Ollie bir çok hareketin temelini teşkil eder.

Kaykay hareketlerinin isimlendirilmesinde temel hareketin yanında kaykaycının hangi ayağı önde olarak kaydığı ve hareketi öne doğru yoksa geri geri mi yaptığı önemlidir. Kaykaycı sağ ayağı önde kayıyor ise sağa dönüşlü hareketlerin başına frontside sola dönüşlü hareketlerin başına backside terimi gelir. Eğer hareketi geri geri giderken yapıyorsa başına ayrıca fakie terimi eklenir. Kaykaycı normalde öne koyduğu ayağını arka tarafa koyup hareketleri tamamlıyorsa bu durumda da hareketin önüne switch stance terimi koyulur.

Hareketlerin fiziksel ve bazı teknik terimleri olsa da bazen de ilk yapan kişilerin adıyla anılırlar. Örneğin Cabellerial hareketi ilk kez Steve Cabellero tarafından yapılmıştır.

Bu kuralların dışında da hareket isimleri vardır. Herhangi bir sınıflandırmaya sokulması zor olan bazı hareketlere de madonna, impossible, Ho-Ho plant, shove it gibi isimler de verilmiştir.

Yüzlerce sayıda olan kaykay hareketleri genel olarak şu şekilde sınıflandırlabilir:

Aerial hareketler

Bu tür hareketlerde sporcu kaykayıyla havada kaykayını eli veya ayağıyla kavrayarak süzülür. Havada süzülürken el veya ayak her daim kaykay tahtası ile temas halindedir. Havuz veya rampalarda ollie yapmadan havalanma hareketleri ve ollienin tüm varyasyonları bu sınıfta ele alınabilir. Örneğin zıplayıp havada sağ ayak önde kayılıyor ise sağa doğru 180 derece dönülerek tam ters pozisyonda (fakie) olarak yere inilerek devam ediliyorsa bu hareketin ismi 180 frontside ollie olur ve bu bir aerial harekettir.

Serbest stil hareketler

Bu tür hareketlerde sporcu tamamen özgürdür. Kaykayının dört tekeri ,iki tekeri ve hatta bazen tek tekeri üzerinde olmak üzere çeşitli numaraları seri biçimde sergiler. Ayrıca kaykayının kenarında, kuyruğunda, burun kısmında veya kaykayına tam ters olarak binerek de çeşitli hareketleri ortaya çıkarır. Bazen kaykaycı bu stilde elleri üzerinde amuda kalkmış bir halde kayarken bile görülebilir. Bu hareketlerin özel isimleri genellikle yoktur.

Flip hareketleri

Flip hareketlerinde kaykay kendi kısa çapı etrafında (oklavanın yuvarlanması gibi) 360 derece dönmelidir. Elbette bu durumun fiziksel olarak mümkün olması için hareketin havada yapılması gerekir. Buradan da anlaşıldığı üzere tüm flip hareketleri aslında aerial da sayılabilir. En basit flip hareket örnekleri burun kısmına ayağın ucu ile vurularak gerçekleştirilen kickflip ve burun kısmının tam çapraz kısmına topuk ile vurularak yapılan heelflip'tir. Diğer örnekler arasında 360 flip, hardflip ve tüm bu hareketlerin ters ayakla ,fakie ve çeşitli derecelerde frontside ve backside yapılanları gösterilebilir.

Slide hareketleri

Slide yani başka bir deyişle kaydırma hareketlerinde kaykaycı hareketleri kaykayının üstünde olmak üzere kaykayı tekerlekleri üzerinde değil ancak tahtanın altı, burun kısmı veya kuyruk kısmını kaldırım ya da merdiven kenarı tutacakları gibi materyallerde kaydırmak suretiyle yapar. Eğer kaykayın altı üzerinde materyale 90 derece açı ile kayılıyorsa buna boardslide denir. Burun kısmının kaydırıldığı harekete noseslide kuyruk kısmı kaydırıldığında ise tailslide denir.

 
Grind hareketleri

Grind hareketlerinde olayın esası kaykayın dingillerini hareketin yapıldığı duvar, kaldırım veya boru gibi materyallerle temas etmesidir. Kaykaycı hareketi dingiller üzerinde kayarak tamamlar. Örnek olarak özel bir boru üzerinde her iki dingil üzerinde sürtünerek hareket tamalanırsa bu harekete 50-50 Grind denir. Eğer sadece arka dingiller üzerinde sürtünerek hareket tamalanırsa hareketin adı 5-0 grind olur. Ön dingil ve burnun bir kısmının sürtünerek tamamlandığı hareket ise Crooked grind olarak adlandırılır.

KayKay'la Oli Macerası

Yurt dışında almış yürümüş, ülkemizdeyse gelişmekte olan bir sürü spordan bir tanesi kaykay. Daha doğrusu kaykayla şov yapmak diyebileceğimiz, izlerken değişik ünlemler çıkardığımız hareketler topluluğu. Ne mutlu ki, genelde Eurosport'taki "YOZ" programında görülen ve on bin türlü imkansız hareket yapan o kaykaycılar da zamanında pek öyle ahım şahım pozlar veremeyen, kaykaylarının üstünde dengede duramayan, dursa bile kısıtlı bir zaman sonra düşüp kafayı gözü yaran çocuklardı. Şimdiyse onlara nasıl bu hale geldikleri sorulduğunda ağızlarından tek bir kelime çıkıyor "Ollie". Bunun Türkçe'si yok mu?… Dediniz duydum, fena halde haklısınız, henüz Türkçe'si yok fakat "kaykayla sıçrama" olarak Türkçeleştirilebilir. Ama gelin biz yazı boyunca söz konusu harekete "Oli" deyip, uzun kelime grupları kullanmaktan kaçınalım.

Nedir bu Oli dediğimiz?

0li, 1970'lerin ortasında kaykay'ın doğum yeri olan Florida'da bir kaykaycının bulduğu harekete verilen isim. O güne kadar herkes kaykayıyla yerde giderken Alan Gefland denilen bu şahıs, kaykayla zıplamanın zevkli olabileceğini düşünmüş olmalı ki; uzun denemelerden ve küçük yaralanmalardan sonra bu hareketi keşfetmiş. Oli kaykayla kısa bir süre için havada kalmaya verilen isim, hareketin yararlarıysa saymakla bitmiyor. Kaldırıma çıkarken, kaldırımdan inerken, bir engelin üzerinden atlarken, boruların üstünde kayarken, civardaki arkadaşlara hava atarken kullanılabilecek bu hareket, kaykayla yapılabilecek diğer göz kamaştırıcı hareketlerin de temelini teşkil ediyor. İşte bu yüzden yazının devamını Oli yapma yöntemlerine daha doğrusu yöntemine ayırıyoruz. Unutmadan söylemek lazım, Alan Gefland'ın Oli yapmaya çalışırken aldığı yara bereleri biliyoruz, sizin bu işten yarasız beresiz kurtulmanız içinse kask, dizlik gibi koruma araçları kullanmanızı şiddetle öneriyoruz. Unutulmamalıdır ki her deneme hataları içerir, Nasa'nın yaptığı denemelerin bile zaman zaman felaketle sonuçlandığı düşünülürse, denemeler sırasında birkaç küçük hata yapmak en doğal hakkınızdır işte tam da bu yüzden kaska ve dizliklere ihtiyacınız vardır.

Kask taktım, dizlikler dizimde, göreve hazırım, nerden başlayayım?

Şimdi öncelikle kaykayınızı alıp düz bir alana gidin, Oli yapmayı öğrenmek için kaydığınız yerin düz olması gerekir, eğimli zeminler dengenizi bozabilir. Düz bir zemine ulaştıysanız birçoklarının düştüğü hataya düşmeyin, yani Oli'yi durduğunuz yerde yapmaya çalışmayın, Oli yapmak için en uygun şartlar düz bir zemin ve yavaş bir hızdır. Ayağınızı yere basın ve kendinize hız verin, ama fazla da hızlanmayın, fazla hız da Oli yapmanızı engelleyebilir. Şimdi, düz bir zeminde, ağır bir tempoda gitmeyi başardıysanız işin zor kısmına geçiyoruz. Oli yapabilmenin en önemli şartı ayaklarınızı kaykayın üzerinde doğru konumlandırmaktır. Madde madde anlatmaya başlıyoruz:

1. Öndeki ayağınızı ön tekerleklerin birkaç santim arkasına yerleştirin. Bu yerleştirme işlemi sırasında ayağınızı fazla geriye çekmemeye çalışın. Ayağınız çok geride olursa dengenizi kaybedip Alan Gefland'in çektiği acıların ilk elden tanığı olabilirsiniz. Evet ayağınızı ön tekerleklerin birkaç santim gerisine koydunuz, şimdi ayağınızı biraz yana doğru döndürün ve topuğunuzu kaykayın yan tarafından dışarı doğru çıkartın. Bu kısım gerçekten önemli, başarılı bir Oli için topuğunuzun bir kısmı kaykayın dışında olmalı.

2. Arkadaki ayağınız kaykayın kuyruğuna basıyor halde olmalı, ama ağırlık topuğa değil parmaklara verilmeli.

3. Biraz hız aldıktan ve ayaklarınızı doğru pozisyona getirdikten sonra yapmanız gereken şey dizlerinizi kırmaktır. Dizlerinizi ne kadar kırarsanız sıçrayışınız o kadar yüksek olur. Gerçi bu, kaykayın üstünde iki büklüm olmanız gerektiği anlamına da gelmez. Dizlerinizi dengeli bir şekilde kırmak en iyisidir. Böylece hem yüksek hem de dengeli bir Oli yapabilirsiniz.

Başlıyoruz

Evet artık her şey hazır, ayaklarınız doğru pozisyonda, dizleriniz kırılmış ve düşük tempoda ilerliyorsunuz. Unutmayın Oli bir nefes alımı sürede olan biten bir harekettir, bu yüzden hareketi yaparken tereddüt etmemeniz gerekir. Olası bir tereddüt kesin bir başarısızlığın habercisidir. Tamam başlıyoruz:

1. Dizlerinizi düzeltmeden ağırlığınızı arka ayağınıza verin.

2. Hiç ara vermeden arka ayağınızla kaykayın kuyruğuna vurun, bu hareket yapıldığında vücudunuzu dikleştirecektir.

3. Tam bu anda kaykayın kuyruğunun yere değdiğini duyacak ve hissedeceksiniz        

Büyük an geldi!  
Aman paniklemeyin ve sakinliğinizi koruyun.

4. Kaykayın kuyruğu yere değdiği an harekete başlayın, ağırlığınızı öndeki ayağınıza verirken arka ayağınızı hızla kaykaydan kaldırın. Bu hareketi kaykaya tekme atar gibi yapmanız lazım, ön ayağınızın açısı ve şekli karate filmlerinde sık sık rastlayabileceğiniz türden olmalı. Oli çok hızlı bir sıçrayış gibidir, tekmeler ve yükselirsiniz.

Bütün bu hareketleri denediniz ama olmadı ve hayal kırıklığıyla kaykayınıza bakıyorsunuz. Ama unutmayın her hareketi öğrenmek zaman alır, Oli'yi öğrenmek ise pek basit sayılmaz. Yukarıdaki bütün maddeler hızla ve uyum içinde uygulanmazsa Oli yapmanız zordur, ama pratik yaparak kendinize alışkanlık kazandırabilir ve bir süre sonra kendinizi hareket sırasını düşünmeden Oli yaparken bulabilirsiniz.

Başardım, şu an havadayım

Bravo, işin zor kısmını atlattınız, yine de hala dikkatli olmanız gerekiyor. Havadayken kaykayınıza yatay bir pozisyon vermeye çalışın. Böylece yere daha rahat inebilir ve olası düşüşlerden kendinizi kurtarabilirsiniz. Yer çekimi milyar yıllardan beri tatil yapmadığından yere döneceğiniz kesindir ve yere döndüğünüzde hala ayakta olabilmek her zaman daha iyidir.

Kaykayınızın tekerlekleri tekrar yere değdiğindeyse, mutlu mutlu sırıtabilir ve Oli yapmanın size verdiği rahatlıkla kaykayınızla değişik ve daha karmaşık hareketlere doğru yola çıkabilirsiniz.